Yazın Tadını Çıkarırken Güneş Çarpmalarına Dikkat!

Günden güne artan hava sıcaklıkları güneş çarpmalarına davetiye çıkarıyor. Yaygın görülen ve çoğu zaman pek de ciddiye alınmayan güneş çarpmaları, önemli ve hatta kalıcı sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Vücudumuz, metabolik dengeyi koruyabilmek için artan vücut sıcaklığını çeşitli mekanizmalarla düzenliyor. Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalındığında ise terleyerek veya deri yüzeyindeki kanlanmayı arttırarak vücut sıcaklığını düşürmeye çalışıyor. Aşırı sıcağa maruz kalma sonucu bu mekanizmaların bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi durumunda güneş çarpması denilen tablo ortaya çıkıyor. Bu durumda da vücut normal sıcaklığına düşürülemediği için, organlar hasar görebiliyor.

Kimler risk altında?

Bebekler, 4 yaş altı çocuklar, 65 yaş üzeri yaşlılar, hamileler, güneş ışınlarına maruz kalarak çalışanlar, fazla kilolu bireyler ile yüksek tansiyon veya kalp-damar gibi kronik hastalığa sahip kişiler güneş çarpmalarına karşı risk altındadır.

Belirtileri nelerdir?

• En önemli belirtisi vücut sıcaklığının 40 °C'yi aşmasıdır.

• Diğer belirtileri ise,

• Mide bulantısı veya kusma

• Baş ağrısı, baş dönmesi

• Kan basıncı ve nabızda artış, hızlı soluk alıp verme

• Kas krampları

• Yorgunluk ve halsizlik

• Zihinsel değişiklik veya davranış değişiklikleri, örneğin konuşma bozukluğu

• Bilinç kaybı ve bayılma

Güneşe maruz kaldıktan sonra bu şikayetlerden herhangi birini yaşıyorsanız en kısa sürede hekime başvurmalısınız.

Güneş çarpmalarından korunmak için nelere dikkat etmeli?

• Sıvı tüketiminizi arttırın! Su içmek için susamayı beklemeyin.

• Güneş ışınlarının yoğun ve dik olduğu 10:00-16:00 saatleri arasında doğrudan güneşe maruz kalmaktan kaçının.

• Güneşe çıkmadan önce, güneş koruyucu krem sürmeyi ihmal etmeyin ve yanınıza mutlaka geniş şapka ve su alın.

• Açık renkli, hafif giysileri tercih edin.

• Sıvı kaybına sebep olabileceği için aşırı kafein tüketiminden kaçının.

Nasıl Beslenmeli?

• Sıcak havalarda vücudun sıvı kaybı da fazladır. Terlemeyle birlikte, tuz ve mineral kayıpları da oluşur. Günde mutlaka en az 2-2,5 litre sıvı tüketilmeli, mineral kayıplarını önlemek için süt, ayran, cacık, komposto, meyve suları ve maden suyu ile sıvı ve mineral alımı desteklenmelidir.

• Aşırı miktarda çay ve kahve tüketimi vücut sıvı kaybına neden olabilir. Su tüketiminize içtiğiniz çay ve kahve miktarı kadar su ekleyerek kayıpları önleyebilirsiniz.

• Sıcak havalarda yorgunluk ve halsizliği önleyebilmek için ana öğünlerde kolay sindirilebilen yiyecekleri daha küçük porsiyonlarda tercih edebilir ve ara öğünlerle enerji alımınızı destekleyebilirsiniz.

• Sıcak havalarda iştahsızlık yaşıyorsanız, salatalar, zeytinyağlı sebze yemekleri, cacık, yoğurt, kavun karpuz ve diğer taze meyveler gibi su içeriği yüksek yiyecek ve içecekleri tercih etmek yeterli enerji ve sıvı alımınıza yardımcı olabilir.

Kaynaklar;

https://www.cdc.gov/disasters/extremeheat/warning.html
https://ephtracking.cdc.gov/showClimateChangeExtremeHeat.action
https://www.cdc.gov/phpr/infographics/ast-heat.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2007/06/070627143722.htm
http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/116616/1/EMRPUB_2009_EN_786.pdf
http://cevresagligi.thsk.saglik.gov.tr/bilgi-dokumanlar/halk-sagligina-yonelik/988-a%C5%9F%C4%B1r%C4%B1-s%C4%B1caklarda-al%C4%B1nmas%C4%B1-gereken-%C3%B6nlemler.html
https://www.cdc.gov/cancer/skin/basic_info/prevention.html