Menopozda Şok Diyetler Kemik Sağlığını Olumsuz Etkiliyor

Menopozda ani kilo artışı ile, kadınların bu süreçte hızlı kilo kaybını hedefleyerek sağlığı olumsuz etkileme riski olan şok diyetler uygulayabildiği görülüyor. Yapılan her bir hatalı beslenme uygulaması, kişinin diyet öncesi bulunduğu kilodan daha fazla kilo almasına yol açıyor. Aynı zamanda, kemik sağlığının bozulmasına, osteoporoza eğilimin artmasına, bağışıklık sisteminin işlevinin azalmasına yol açabiliyor. Kadınlarda sigara tüketimi de erken menopoza girmeye, kemiklerden mineral kaybının artmasına ve birçok hastalığın gelişmesine yol açabiliyor.

Menopoz, kadınlarda doğurganlık döneminin sonlandığı 48-55 yaş arası dönem olarak tanımlanıyor. Menopoz öncesi döneme ise premenopoz adı veriliyor. 45 yaşın altı genelde erken menopoz, 55 yaşın üstü geç menopoz olarak tanımlanıyor. Menopoz öncesi dönemde, kadınlarda yumurtlama düzensiz hale gelmeye başlıyor. Bunun nedeni ise, östrojen salgısının yetersizliği ya da foliküllerin yumurtlama uyarısına direnç göstermesi şeklinde ifade ediliyor.

Menopozda kemik yapısında ve ciltte değişiklikler, enerji harcanmasının düşmesi, kolajen miktarında azalma, vücut yağ miktarında artış, depresyon ve insülin direnci görülebiliyor. Bu döneminde ortaya çıkabilecek sorunlara ve kilo kontrolüne yönelik önerilere birlikte göz atalım:

Menopozda neden kilo alınır?

Kadınlar için menopoz döneminin en önemli sorunlarından biri ani kilo alımı olarak karşımıza çıkıyor. Kilo sorunu olmayan kadınlarda bile, menopozla birlikte özellikle karın bölgesinde yağlanma görülebiliyor. Bunun sebebinin ise hormonal değişiklikler olduğu belirtiliyor. Hipofiz bezinden salgılanan hormonlarda artış olurken, düzenli adet görme ve üreme fonksiyonunu oluşturan sistemdeki bozukluklar nedeniyle yumurtalık fonksiyonu azalıyor. Böylece, kadın için önemli bir hormon olan östrojen hormon seviyesi düşüyor, gonadotropin hormonlarında artış gözleniyor. Fiziksel aktivitenin azalması ve hormon düzeylerindeki azalma menopoz döneminde kilo alımının başlıca nedenleri arasında geliyor. Menopoz döneminde beslenmede dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle sıralanıyor:

•   Bireyin menopozla birlikte, insülin direnci ve tiroit gibi sağlık sorunlarının olup olmadığı sorgulanmalı ve ardından beslenme uzmanı tarafından kişiye özgü hazırlanmış bir beslenme programı izlenmelidir.
•   Her yaşta olduğu gibi yeterli kalsiyum tüketimine önem verilmelidir. Kalsiyum kaynağı süt ve süt ürünleri dışında özellikle yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve pekmeze de beslenme programında yer verilebilir.
•   Mineral içeriği yüksek sert suların içilmesi tercih edilmelidir.
•   D vitamini eksikliğini önlemek için günlük gereksinim düzeyinin karşılanması hedeflenmelidir. D vitamini düzeyinin takibi yapılarak, gerekiyorsa takviye kullanımı doktor kontrolünde yapılmalıdır. Güneş ışınlarından uygun şekilde ve düzenli olarak yararlanılmalıdır.
•   Yüksek proteinli diyet idrarla kalsiyum atımını arttırır ve osteoporozis için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle aşırı protein tüketiminden kaçınmak önemlidir.
•   Aşırı tuz, idrarla kalsiyum atımını arttıracağından, yemeklere aşırı tuz eklenmemeli ve tuzlu besinlerin sık tüketiminden kaçınılmalı, tüketileceği zaman ise porsiyon kontrolü sağlanmalıdır.
•   Fitoöstrojen açısından zengin besinlerin tüketimine özen gösterilmelidir. Kereviz, ıspanak, brüksel lahanası, keten tohumu, nohut gibi besinler fitoöstrojen açısından zengin besin kaynaklarıdır. Nohutlu yeşil salata, keten tohumlu yoğurt, ıspanaklı omlet gibi alternatiflere yer vererek beslenme programı fitoöstrojenler yönünden desteklenebilir.

Kaynaklar:

1. National Library Of Medicine- Weight Management For Menopausal Women. Erişim: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6947726/
2. Everyday Healt-12 Ways To Beat Menopausal. Erişim: https://www.everydayhealth.com/menopause-pictures/ways-to-beat-menopausal-belly-fat.aspx

3. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Menapoz Döneminde Beslenme. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/menapoz-doneminde-beslenme.html