Eğer Evde Hasta Birey Varsa Nelere Dikkat Edilmelidir?

1.Temizlik ve dezenfeksiyon ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler

Yatak odası ve banyo: Mümkünse hasta birey için ayrı bir yatak odası ve banyo kullanılmalı ve kişinin diğer aile bireylerinden izole edilmesi sağlanır.

Ayrı fazla bir yatak odanız ve banyonuz var ise, Sadece alan kirlendiği zamanlar gibi ihtiyaç duyulduğunda hasta olan kişinin bulunduğu alanı temizleyin. Hasta kendini iyi hissediyorsa gerekli malzemeler sağlanıp odanın temizliğini kendisinin yapmasını sağlayın. Böylece, hasta bireyin çevresine bulaştırma riskini en aza inmiş olunur.

Evde hasta olan bireyler ortak banyo kullanılıyorsa, her kullanımdan sonra temizlenmeli ve dezenfe edilmelidir.

Yemek: Hasta olan bireyin mümkünse odasında yemek yemelidir.

Hasta bireyin bulaşıklarını eldiven ile alıp eldivenle bulaşık makinasında yıkayınız. Eldivenleri çıkardıktan sonra veya hasta bireyin temas ettiği bardak, çatal gibi cisimlere dokunduktan hemen sonra ellerinizi yıkayın.

Çöp: Çöp kovasının içerisine özel bir ambalaj/poşet geçirerek kullanın.

Mümkünse hasta olan bireyin çöpleri için ayrı bir çöp kovası kullanın. Çöp torbalarını atmak için çıkarırken ve imha ederken eldiven kullanın. Daha sonra eldivenleri uygun şekilde çıkarıp ellerinizi yıkayın.

2. Ailenizle birlikte COVID-19’a karşı eylem planı oluşturmak

• Eğer yalnız yaşıyorsanız telefon veya e-mail yolu ile aileniz ve arkadaşlarınız ile irtibat halinde olun ve olası bir durumda ulaşabileceğiniz kişilerin telefonunu (arkadaşlarınız, sağlık kuruluşları gibi) liste haline getirin. Kronik hastalığınız var ise salgın sırasında ailenizden, arkadaşlarınızdan ve sağlık uzmanlarından sizi kontrol etmelerini isteyin.

• Ailenizdeki herhangi birinin korona virüs ile enfekte olması durumunda ihtiyaçlar doğrultusunda bir eylem planı hazırlayın.

• Siz veya hane üyeleriniz COVID-19 komplikasyonları açısından yüksek risk altındaysanız (korona virüs ile ilgili elimizdeki sınırlı bilgiler ışığında şuan risk grubu olarak belirlenenler; herhangi bir kronik hastalığınızın olması, 65 yaş ve üzeri olmak gibi) COVID-19'u düşündüren semptomlar için sağlığınızı izleyin.

• Acil bir durumda ulaşabileceğiniz yardım kuruluşlarının listesini oluşturun. Sağlık, yiyecek ve diğer hizmetleri sağlayacak kurumların telefon numaralarını listeye yazın.

• Acil durumda ailenizden/tanıdıklarınızdan irtibata geçeceğiniz kişilerin listesini oluşturun. Evinizde aile, arkadaşlar, komşular, araba şoförleri, sağlık hizmeti sunucuları, öğretmenler, işverenler, yerel halk sağlığı departmanı ve diğer topluluk kaynakları için mevcut acil durum irtibat listesinin bulunduğundan emin olun.

Önleyici tedbirler almak: Evdeki herkese virüse yönelik alınabilecek tedbirleri hatırlatın.

• Hasta olan insanlarla yakın temastan kaçınmak,

• Tıbbi yardım almak haricinde hasta hissettiğinizde evden dışarı çıkmamak,

• Öksürürken ve hapşırırken dirsek içini veya peçeteyi kullanmak ve daha sonra elleri yıkamak,

• Tezgah, kapı kolları, masalar gibi sık temas edilen yüzeylerin günlük olarak temizlenmesi,

• Ellerinizi sık sık en az 20 saniye su ve sabun ile yıkayın,

• Elleriniz gözle görünür şekilde kirlendiğinde su ve sabunla yıkamaya özen gösterin.

• Ellerinizi yıkamadan elinizle yüzünüze temas etmeyin.

• Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, kendinizi diğer aile bireylerinden izole edin ve odanızdan çıkmayın.

• Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, evde de diğer aile bireylerini korumak için maske kullanın.

• Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, ev halkıyla kişisel eşyalarınızı paylaşmayın.

4. COVID-19’dan şüphelenilen veya COVID-19 tanısı doğrulanan kişilerin evde enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolünün sağlanması için yapılması gerekenler: Hastaneye yatmayı gerektirmeyen ve hastalığı hafif semptomlar yaşayan, bu nedenle evde kendini izole eden şüpheli veya doğrulanmış korona virüs hastalığı (COVID-19) olan bir aile bireyi varsa,

İzolasyonun sağlanması:

• Hasta aile bireyi ile sadece bir kişinin ilgilenmesini sağlayın. Belirleyeceğiniz aile bireyinin mümkünse herhangi bir kronik hastalığı olmamasına dikkat edin.

• Hanedeki yüksek risk grubunda olan bireyler (kronik hastalığı olan, 65 yaş ve üzeri yaşta olan, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler gibi) hasta ve hastanın temas ettiği yüzeylerle temasından kaçının.

• Ortak kullanım alanlarının kullanımına dikkat edin, mümkünse ortak olarak kullanmayın ve hasta bireyin diğer aile bireyleri ile aynı tuvalete kullanmamasını sağlayın. Eğer ortak kullanılmak durumunda ise, her kullanımdan sonra dezenfekte edin.

• Hastayı iyi havalandırabileceğiniz ve tek başına kalacağı bir odaya yerleştirin. Odanın penceresini düzenli aralıklarda açarak, hastanın bulunduğu odayı havalandırın.

• Ortak kullanım alanlarını daima düzenli aralıklarla havalandırın. Kapı kolları, ışık düğmeleri gibi sık temas edilen yüzeyleri dezenfekte edin.

• El hijyeninine özen gösterin. Özellikle hastayla temastan sonra veya hastanın sık dokunduğu herhangi bir yüzeyle, özellikle yemek hazırlamadan önce ve sonra, yemekten önce, tuvaleti kullandıktan sonra sık sık ellerinizi yıkayın.

• Hasta kişinin odasını temizlerken, maske ve eldiven kullanın. Hafif semptomlarla hastalığı atlatan bireyler odasını kendileri temizleyebilir.

• Hasta bireyin yatak çarşafları, havluları, pijamaları gibi tekstil ürünlerini, 60-90°C'de düzenli aralıklarla normal çamaşır deterjanı ile yıkayın. Çamaşırlar yıkanana kadar hastanın odasında özel bir çamaşır torbasında saklayın. Eğer çamaşırlar, sıcak su ile yıkanamıyorsa dezenfekte edilmesi için çamaşır suyu gibi dezenfektanlar kullanın.

• Hastanın odasında kullanılmış yüz maskeleri ve diğer atıklar için bir atık torbası bulunmalıdır.

• Hasta tamamen iyileşene kadar hiçbir ziyaretçiyi eve kabul etmeyin.

• Bir evde birden fazla şüpheli veya onaylanmış COVID-19 hastası varsa, tüm hastalar aynı odada izole olabilir.

• Hastaya bakım yaparken veya vücut sıvılarıyla (örn. Mukoza, dışkı, idrar vb.) temas etmeniz gerektiğinde tek kullanımlık eldiven takın. Eldivenler her takıldığında veya kirlendiklerinde veya bütünlükleri tehlikeye atıldığında değiştirilmelidir. Eldivenler çıkarıldıktan hemen sonra ellerinizi su ve sabun ile en az 20 saniye yıkayın.

• Hastalar iyileştikten sonra da 14 gün karantinada kalmaya devam etmeli ve COVID-19 benzeri semptomları (örneğin ateş, öksürük) izlemelidir.

• Hasta bireyin mutlaka medikal maske takmasını sağlayın ve evdeki diğer aile bireylerine hastalığın geçme riskini azaltın. Kullanılan maskenin günde en az 1 kez değiştirilmesini sağlayın. Maskeyi takmakta zorlanan bireyler varsa; odaları daha sık havalandırılmalı, öksürürken veya hapşırırken çok daha dikkatli olmalı ve el hijyenini daha sık tekrarlamalıdır.

Kaynaklar

1. Cleaning And Disinfecting Your Home, 2020. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

2. What to Do if You Are Sick, 2020. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

3. How to Protect Yourself & Others, 2020. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

4. Get Your Home Ready, 2020. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

5. ECDC TECHNICAL REPORT. Infection prevention and control in the household management of people with suspected or confirmed coronavirus disease (COVID-19), 2020.

6. Advice on the use of masks in the community, during home care, and in health care settings in the context of COVID-19. Interim guidance WHO, 2020. Erişim: https://www.who.int/publications-detail/advice-on-the-use-of-masks-in-the-community-during-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak

7. Home care for patients with COVID-19 presenting with mild symptoms and management of their contacts. Interim guidance WHO, 2020. Erişim:https://www.who.int/publications-detail/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts

8. What to Do if You Are Sick, 2020. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

9. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic: increased transmission in the EU/EEA and the UK – seventh update 2020. Stockholm: ECDC; 2020. Erişim: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/RRA-seventh-updateOutbreak-of-coronavirus-disease-COVID-19.pdf.